Personeelskrapte, hogere kosten, coronaschulden en voorzichtige klanten. Het zijn de voornaamste uitdagingen waar bedrijven in de horeca en recreatie momenteel mee te maken hebben. Grote vraag: gaat deze moeilijke situatie tot een faillissementsgolf leiden?
Nadat hij eind 2019 stage had gelopen bij ABN AMRO ging Ward van der Stee begin 2020 voor die bank als sectoranalist aan de slag. De focus lag daarbij onder andere op de horeca-en recreatiebranche. Na twee weken dienstverband brak de coronacrisis uit. Vanaf dat moment deed hij zijn analistenwerk vanaf huis. ‘Daar had ik toen wel meteen genoeg te doen’, blikt hij terug. ‘Zoals algemeen bekend was de horeca een van de sectoren die het snelst en het hardst werd geraakt. Zij moesten gedwongen hun deuren sluiten en hun omzet viel direct naar nul. En ik weet nog goed hoe groot de onzekerheid destijds was dat veel van die bedrijven failliet zouden gaan. Maar zoals we allemaal weten, liep het anders. De overheid greep in door steun te verstrekken. Daardoor hebben de meeste horecabedrijven die lastige periode overleefd. Alleen zitten we inmiddels in een fase waarin de nog verschuldigde bedragen toch echt moeten worden terugbetaald. De overheid geeft bedrijven een laatste kans en neemt nu ook deurwaarders in de hand.’
Stapeling van problemen
Ondanks de vele voorspellingen waarin een grote faillissementengolf wordt geschetst – waarbij ook veel horecabedrijven hun deuren definitief zouden sluiten – is die golf er tot dusver niet gekomen. Sterker nog: het aantal faillissementen lag de afgelopen twee jaar lager dan in de jaren voor de coronacrisis. Maar inmiddels ziet het plaatje er toch echt een stuk minder rooskleurig uit, ziet ook Van der Stee: ‘De horecasector heeft met flink wat problemen te maken, waardoor dit een lastige tijd voor die bedrijven is. Maar waar we ons aan de ene kant zorgen maken, zitten aan de andere kant de bestedingen binnen de horeca best op een hoog niveau zitten. Daarbij zien we wel dat er om personeel gevochten wordt. Die personeelskrapte zorgt er momenteel zelfs voor dat veel goedlopende horecabedrijven beperkt worden in hun omzetgroei. Dat is dus een groot probleem. Wat dat betreft zou het voor de gezondheid van die branche niet eens zo slecht zijn als het faillissementspercentage weer op het niveau van voor de coronacrisis komt en er weer meer personeel beschikbaar komt.’
Het juiste evenwicht
Maar de horecabranche worstelt niet alleen met de personeelskrapte. Er spelen ook andere problemen. De hogere inflatie bijvoorbeeld en de daarmee gepaard gaande lagere koopkracht van klanten. En door die inflatie zijn ook de huurbedragen voor vastgoed gestegen, merkt Van der Stee op. ‘Het lukt horecabedrijven voor een deel om hun gestegen kosten door te berekenen aan hun klanten. Daarbij nemen ze wel vaak genoegen met een wat lagere brutomarge. Té hoge prijzen kunnen namelijk tot een volumedaling leiden, en dan komt zo’n horecabedrijf alsnog in de problemen. Het is dus zaak om het juiste evenwicht te vinden. Daarbij moet er ook goed worden gekeken naar manieren om energie te besparen en voedselverspilling te voorkomen. En digitale tools, zoals het gebruik van een QR-code bij bestellingen, kunnen weer helpen om het beschikbare personeel zo efficiënt mogelijk in te kunnen zetten.’
Pretparken, musea, bioscopen en sportclubs
En de recreatiebranche? Daar heeft Van der Stee wat minder zicht op omdat de betalingen voor pretparken en musea vaak via derden verlopen, waarbij hij op basis van de data die wel beschikbaar zijn voorzichtig concludeert dat de bestedingen daar inmiddels weer op het niveau van 2019 lijken te komen. ‘Datzelfde geldt voor sportclubs. Maar bij bioscopen ziet het plaatje er toch wat minder goed uit: hoewel de afgelopen zomer dankzij twee kaskrakers – Barbie en Oppenheimer – zeer succesvol was, blijft het jaarlijkse bestedingsniveau in bioscopen nog steeds rond de 80 tot 85 procent hangen van hoe het voor de coronacrisis was.’
Het belang van een goed overzicht
Gezien de brede problematiek waar de horeca- en recreatiebranche momenteel mee te maken heeft, is het des te belangrijker dat die bedrijven hun financiën goed op orde hebben. En dat begint met een goed overzicht van openstaande facturen en de betaalmoraal van debiteuren. Sander Kamstra, oprichter en directeur van Payt, een bedrijf dat een geautomatiseerde oplossing voor debiteurenbeheer aanbiedt, ziet dat de ontwikkelingen binnen de horeca- en recreatiebranche duidelijk afwijken van die bij andere branches. ‘Om te beginnen valt op dat de betalingstermijnen flink oplopen. Zo ook de incassokosten. Maar als we vervolgens kijken over welke percentages het gaat, dan blijkt dat nog heel beperkt te zijn. Dat brengt mij tot de conclusie dat er binnen de bewuste branche voorlopig nog maar enkele bedrijven zijn die voor problemen zorgen. Maar dan wel meteen heel grote problemen.’
